Opšte informacije

Naglašavamo da Ambasada Savezne Republike Nemačke u Beogradu ne može pružiti pravno obavezujuće informacije o postupcima rehabilitacije ili restitucije u Srbiji. Ne možemo, dakle, da garantujemo za tačnost informacija. Osim toga, Ambasada Nemačke u Beogradu nije ovlašćena da se kod lokalnih vlasti založi za imovinske pravne interese pojedinaca.

U načelu, niste u obavezi da angažujete advokata. Međutim, s obzirom na dosadašnja iskustva i kompleksnost postupka, preporučujemo da se konsultujete sa advokatskom kancelarijom u Srbiji specijalizovanom za ovu oblast. U tu svrhu se možete obratiti jednoj od advokatskih kancelarija sa spiska Ambasade. Advokatske kancelarije koje su specijalizovane za ovu oblast naći ćete ne samo u Beogradu, već i u Vojvodini, gde je nekad nemačka manjina (Podunavske Švabe) bila najčešće naseljena.

Rehabilitacija

Novi Zakon o rehabilitaciji (koji treba posmatrati u vezi sa Zakonom o restituciji) na snazi je od 15. decembra 2011. godine. Ambasada je obezbedila ovde srpski tekst zakona u originalu (Službeni glasnik Republike Srbije broj 94/2011) i neoveren prevod na nemački jezik. Lica koja su sudskom ili administrativnom odlukom proglašeni ratnim zločincima ili učesnicima u ratnim zločinima rehabilituju se sudskom odlukom, ukoliko se u postupku rehabilitacije utvrdi da nisu izvršila zločine, onosno učestvovala u izvršenju istih. Sva druga lica se nakon podnošenja zahteva rehabilituju po sili zakona. Rok za podnošenje zahteva je istekao 14. decembra 2016. godine.

Pravne posledice rehabilitacije u skladu sa ovim novim zakonom se odnose na sva lica koja su rehabilitovana, kako na ona koja su rehabilitovana u skladu sa dosadašnjem zakonu tako i na članove porodice odnosno pravne naslednike. Pored objavljivanja rehabilitacije u Službenom glasniku Republike Srbije i sticanja prava na vraćanje oduzete imovine odnosno obeštećenje za tu imovinu, zakon predviđa, takođe, rehabilitaciono obeštećenje za pretrpljenu materijalnu štetu (kao npr. refundacija novčanih kazni, sudskih troškova) i nematerijalnu štetu (za duševnu patnju zbog lišenja slobode odnosno smrti).

Restitucija

Narodna skupština Republike Srbije je 26. septembra 2011. godine donela Zakon o restituciji, tj. zakon o obeštećenju i vraćanju imovine koja je oduzeta posle 9. marta 1945. godine. Zakon koji je stupio na snagu 6. oktobra 2011. godine, u načelu, predviđa mogućnost vraćanja oduzete imovine odnosno obeštećenja i za fizička lica koja nemaju srpsko državljanstvo. Ambasada je obezbedila ovde srpski tekst zakona u originalu (Službeni glasnik Republike Srbije broj 72/2011) i neoveren prevod na nemački jezik. U skladu sa ovim zakonom zahtev na restituciju imovine su mogli da podnesu strani državljani kao i srpski državljani i njihovi potomci. Rok za podnošenje zahteva je bio od 1. marta 2012. do 3. marta 2014. godine.

Za sprovođenje postupka restitucije nadležna je Agencija za restituciju Republike Srbije sa sedištem u Beogradu i njene podružnice u Kragujevcu, Nišu i Novom Sadu. Postupak se vodi na osnovu blagovremeno podnetih zahteva. Rok za podnošenje zahteva je istekao 3. marta 2014. godine.

Na višejezičnoj veb-stranici Agencije za restitucije Republike Srbije www.restitucija.gov.rs ćete naći detaljnije informacije o postupku restitucije. Na veb-stranici ćete naći i deo na nemačkom jeziku kao i detaljan spisak sa najčešće postavljenim pitanjima. Agencija ima mogućnost da vrši konsultacije i direktno podrži podnosioce zahteva iz Nemačke. Upite Agenciji možete uputiti i putem mejla na nemačkom jeziku. Kontakt podaci Agencije za restituciju:

U skladu sa članom 5. Zakona o restituciji Republike Srbije lica (ili njihovi potomci) koja su već obeštećena nemaju pravo na obeštećenje, iako ne postoji međunarodni sporazum, niti lica kojima je pravo na vraćanje oduzete imovine potvrđeno u skladu sa zakonom strane države.Prema tome, nije isključeno da treba predočiti potvrdu o tome da prema nemačkom pravu ne postoji pravo na obeštećenje za imovinu koja je konfiskovana u Srbiji. Nadležni organ za izdavanje takve potvrde u Nemačkoj je Savezna uprava za obeštećenje – Bundesausgleichsamt, kojoj se direktno možete obratiti putem mejla na nemačkom ili engleskom jeziku (kontakt videti dole). Za nadoveru ove potvrde u vidu apostil pečata nadležna je Savezna uprava za administrativne poslove – Bundesverwaltungsamt.

Agencija za restituciju povremeno zahteva na uvid potvrdu o posedovanju nemačkog državljanstva. Savezna Republika Nemačka, za razliku od Republike Srbije, ne izdaje "Staasangehörigkeitsbescheinigung - uverenje o državljanstvu". Kao dokaz o posedovanju nemačkog državljanstva, po pravilu dovoljno je da se srpskim organima predoči zvanična putna isprava, dakle pasoš ili lična karta. Ovi dokumenti svedoče o tome da nemački organi smatraju da je imalac to dokumenta Nemac tj da će se tretirati kao Nemac.